Advies over aanpassing registratie politieke partijen
De Kiesraad adviseert staatssecretaris Bijleveld-Schouten (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) om de termijnen en de procedure rondom de waarborgsom bij de registratie van politieke partijen aan te passen
Politieke partijen die mee willen doen aan de verkiezingen van de Eerste Kamer, Tweede Kamer en Europees Parlement kunnen een naam (aanduiding) laten registreren bij het centraal stembureau (de Kiesraad). De laatste jaren neemt het aantal registratieverzoeken toe. Omdat de Kiesraad bij de behandeling van registratieverzoeken een aantal knelpunten heeft ontdekt, is hier in opdracht van de Kiesraad onderzoek naar gedaan. Daarbij is ook gekeken naar de registratie van aanduidingen op provinciaal en gemeentelijk niveau. Het onderzoek vormde voor de Kiesraad aanleiding in een advies aan de Staatssecretaris technische verbeteringen voor te stellen.
Op grond van de huidige registratieregeling heeft het centraal stembureau niet de bevoegdheid om doelstellingen van een politieke partij inhoudelijk te beoordelen. Naar aanleiding van de maatschappelijke discussie over de Partij voor Naastenliefde, Vrijheid en Diversiteit van vorig jaar, heeft de Kiesraad nog eens goed naar de achtergrond van deze bepaling gekeken. Indertijd is bij het opnemen van de bepaling in de wet opgemerkt dat een registratie bedoeld is om de herkenbaarheid van een partij voor de kiezer te vergroten en niet om als een soort ‘vergunningenstelsel’ te werken. De Kiesraad ondersteunt dit principe ook nu: het is de kiezer die doelstellingen van een partij inhoudelijk beoordeelt. Alleen de rechter heeft in uitzonderlijke gevallen de mogelijkheid een politieke partij te verbieden.