Advies na verkiezingen Tweede Kamer en gemeenteraden
De Kiesraad heeft een advies uitgebracht naar aanleiding van de dit jaar gehouden gemeenteraads- en Tweede Kamerverkiezingen. Beide verkiezingen zijn naar het oordeel van de Kiesraad in hoofdzaak goed verlopen. Wel komt de Raad met het oog op de toekomst met suggesties voor verbetering van het verkiezingsproces. Dit betreft zaken als: het stemgeheim, kiesrecht Nederlanders in het buitenland, elektronische hulpmiddelen bij het tellen en stemmachines.
Stemgeheim
Kiezers voelen zich nu soms bij het uitbrengen van de stem 'in hun rug bespied' door andere kiezers. De Kiesraad wil daar een eind aan maken. De Kiesraad voelt niet voor een evt. invoering van gordijntjes in stemhokjes. Het is belangrijk dat het stembureau goed zicht heeft op de stemhokjes. Volgens de Kiesraad kan worden geschrapt het artikel in de Kieswet dat voorschrijft dat de toegang zichtbaar moet zijn voor het publiek. Volgens de Kiesraad is er geen bezwaar tegen wanneer kiezers zich bij het uitbrengen van hun stem laten vergezellen door jonge kinderen. Van belang is dat er geen ongewenste beïnvloeding van stemgedrag plaatsvindt. De Kiesraad acht de stembureaus mans genoeg om hiermee in de praktijk verstandig om te gaan.
Kiesrecht Nederlanders in het buitenland
De Kiesraad komt met voorstellen die het stemmen door Nederlanders in het buitenland aanmerkelijk zullen vereenvoudigen. Zo bepleit de Raad dat registratie voortaan elektronisch per e-mail of per fax kan plaatsvinden én eenmalig. Thans moet dit schriftelijk, per post, gebeuren en ook voor iedere verkiezing weer opnieuw. Daarbij gaat nogal eens wat mis. De Kiesraad is voorstander van het niet langer per post toe te sturen van stembiljetten naar kiezers in het buitenland, maar deze te laten downloaden vanaf de website van de gemeente Den Haag. De Raad wil in dat verband wel een nieuwe opzet van het stembiljet. De Kiesraad stelt verder nog voor dat Nederlanders in het buitenland voortaan ook anders dan met een rood potlood kunnen stemmen. De Raad hoopt dat hierdoor minder stemmen ongeldig zullen worden verklaard.
Elektronische hulpmiddelen bij het tellen
De Kiesraad bepleit een snelle invoering van elektronische hulpmiddelen (scanapparatuur) bij het tellen van de stemmen. De werkzaamheden van stembureauleden en tellers zal hierdoor aanzienlijk worden verlicht, aldus de Raad.
Elektronische stemmachines
De Kiesraad vraagt de staatssecretaris om op korte termijn te komen met eisen voor elektronische stemmachines. Zoals bekend, zijn deze machines enkele jaren geleden afgeschaft, omdat regering en parlement van mening waren dat niet langer werd voldaan aan enkele voor een zuiver en integer verkiezingsproces noodzakelijke waarborgen, zoals garantie van het stemgeheim, transparantie en controleerbaarheid. De Kiesraad vindt dat deze waarborgen het toetsingskader moeten vormen voor een eventuele hernieuwde invoer van elektronische stemmachines in ons land.
Overig
Voor het overige adviseert de Kiesraad over zaken als het verlenen van een onderhandse volmacht en het verloop van een hertelling.