Tweede Kameroverleg over verkiezingen 2014
Op donderdag 13 november vond in de Tweede Kamer het uitgestelde Algemeen Overleg (AO) plaats over de evaluatie van de verkiezingen in 2014. Tal van onderwerpen passeerden de revue: stemfie, afschaffing lijstencombinatie, internetstemmen, eerdere bekendmaking verkiezingsuitslag Europees Parlement, stemmen per brief en modernisering Kieswet.
Stemfie
Over de stemfie – het maken van een foto met daarop de kiezer en zijn stemkeuze - waren Kamer en minister het geheel en al eens: op dit moment wordt de stemfie niet verboden, maar de ontwikkelingen worden kritisch gevolgd, samen met de Kiesraad.
Afschaffing van lijstencombinatie
De VVD, SP en D66 gaven aan voorstander te zijn van afschaffing van de lijstencombinatie. Een situatie als bij de Europees Parlementsverkiezing, waarbij D66 meer stemmen kreeg dan het CDA, maar toch minder zetels, achtten deze partijen in strijd met het grondwettelijke uitgangspunt van de evenredige vertegenwoordiging. De VVD dient volgende week een motie in om de lijstencombinatie uit de Kieswet te schrappen. Afgewacht moet worden of er een meerderheid is voor afschaffing. Minister Plasterk gaf aan dat hij geen voorstander is van schrapping.
Internetstemmen
De VVD was blij met de toezegging van de minister om onderzoek te gaan doen naar bestaande internetstemsystemen. In 2016 vindt een test plaats met gefingeerde partijen en kandidaten (schaduwverkiezing). Mocht die test succesvol zijn, dan volgt een parallelle test met echte partijen en kandidaten.
Eerdere bekendmaking uitslag Europese Parlementsverkiezingen
De SP is er voor om bij volgende verkiezingen voor het Europees Parlement (in 2019) 'gewoon' de uitslag op donderdagavond bekend te maken. Minister Plasterk gaf aan dat hij hierover overleg heeft gevoerd met de Kiesraad en dat daaruit is gekomen dat de volgende keer op zondagavond direct om 23.00 uur de uitslag openbaar wordt gemaakt.
Stemmen per brief
De VVD pleitte er voor om het stemmen bij volmacht af te schaffen en tegelijkertijd – als alternatief – het stemmen per brief in te voeren. Minister Plasterk vond dat geen goed idee, waarbij hij erop wees dat ervaringen uit het buitenland laten zien dat stemmen per brief zeer fraudegevoelig is.
Modernisering Kieswet
Verschillende partijen gaven aan geen voorstander te zijn van een ingrijpende herziening van ons kiesstelsel, maar wel te voelen voor het op onderdelen 'renoveren' van de Kieswet. Minister Plasterk gaf aan dat hij in overleg met de Kiesraad gaat bezien welke delen van de Kieswet zich daarvoor lenen. Voorstellen daarvoor worden dan vervolgens aan de Kamer voorgelegd.