Beoordeling Tweede Kamerverkiezing 2017 door waarnemers OVSE/ODIHIR

De OVSE stelt dat de Nederlandse wetgeving een goede basis biedt voor het houden van democratische verkiezingen. Hoewel sommige aspecten in de wetgeving verbeterd kunnen worden, werd de verkiezing op een professionele manier uitgevoerd, was er een hoge mate van vertrouwen in het verkiezingsproces bij het publiek en een actieve deelname door kiezers. Ook was er een open en divers media klimaat.

Wet financiering politieke partijen

Met de Wet financiering politieke partijen is in 2013 een transparant financieel systeem geïntroduceerd. Wel adviseert de OVSE/ODIHIR om anonieme donaties aan politieke partijen te verbieden. Daarnaast zou er een onafhankelijke organisatie moeten komen die de geldstromen in de gaten houdt, waar dat nu gebeurt door de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.

Kanttekeningen en aanbevelingen

Adviezen van OVSE/ODIHR:

• Het is een tekortkoming in de Kieswet dat in Nederland geen beroep bij een rechter kan worden ingesteld tegen de vaststelling van de uitslag.
• Maak het mogelijk dat ook kiezers met een verstandelijke beperking hulp kunnen krijgen van een door hen aangewezen persoon bij het uitbrengen van hun stem.
• Schaf het stemmen bij volmacht af. De OVSE ziet deze manier van stemmen als strijdig met het stemgeheim.
• Introduceer een toegankelijker en gebruiksvriendelijker stembiljet, bijvoorbeeld door het gebruik van logo’s of kleuren. Of door een ander formaat, zodat kiezers de kandidaten gemakkelijker kunnen vinden en het gemakkelijker is voor stembureauleden om de stembiljetten te tellen.
• Leg in de Kieswet vast dat er een minimum aantal kandidaten van elk geslacht op de kandidatenlijst moet staan, zodat vrouwelijke kandidaten gepromoot worden.
• Geef de Kiesraad meer tijd om de kandidatenlijsten te beoordelen, zodat mogelijke fouten in de kandidaatstellingsproces worden voorkomen.