Uitslag referendum over Wiv: meerderheid tegen
De meerderheid van de kiezers bij het raadgevend referendum over de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv) heeft zich tegen de wet uitgesproken: 49,44% stemde tegen (3.317.496 kiezers), 46,53% voor (3.122.628 kiezers ), 4,03% blanco (270.288 kiezers). Dit betreft 6.710.412 geldige stemmen. Van alle stemmen was 0,35% ongeldig (23.813 stemmen). Op een totaal aantal van 13.064.932 kiesgerechtigden hebben 6.734.225 kiezers hun stem uitgebracht. Daarmee kwam het opkomstpercentage uit op 51,54%, bij een opkomstdrempel van 30%. Daarmee geldt de uitslag als een raadgevende uitspraak tot afwijzing van de Wiv. Dit betekent dat de regering de wet dient te heroverwegen. De uitslag van een raadgevend referendum is niet bindend.
Dit heeft de Kiesraad (centraal stembureau) bekendgemaakt in een openbare zitting op donderdag 29 maart. Uit de controle van de processen-verbaal is de Kiesraad gebleken dat de verkiezing overwegend goed is verlopen. Daarbij zijn zaken in overweging genomen als: de klachten van kiezers over onder andere toegankelijkheid en inrichting van het stemlokaal en de vormgeving en het papier van het stembiljet voor het referendum, en de telverschillen in stembureaus.
Volmachtstemmen en kiezers vanuit buitenland
Het aantal stemmen dat bij volmacht is uitgebracht lag op 607.404 (dat is 9,02% van het totaal aantal stemmen). In totaal hebben 25.857 Nederlandse kiezers vanuit het buitenland hun stem per brief uitgebracht voor het referendum.
Uitschieters
De hoogste opkomst was in de gemeente Schiermonnikoog met 82,88% en de laagste op Bonaire met 5,74%. De meeste voorstemmers waren verhoudingsgewijs in Reimerswaal met 63,55% van de geldige stemmen. Omgekeerd waren relatief de meeste tegenstemmers op Saba met 74,16% van de geldige stemmen.
Beroep
Tegen de vaststelling van de uitslag van het referendum staat beroep open. Binnen zes dagen na de zitting – dus tot en met woensdag 4 april – kan door belanghebbenden rechtstreeks beroep worden ingesteld bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State.
Voorafgaand aan referendum
Kiesgerechtigden kunnen een verzoek insturen om een referendum te houden over nieuw aangenomen wetten en verdragen. Het indienen van een verzoek om een referendum te houden, gebeurt in twee fases: een inleidende fase en een definitieve fase. Zijn er ten minste 10.000 geldige verzoeken ingediend in de inleidende fase, dan volgt de definitieve fase. In de definitieve fase moeten ten minste 300.000 geldige verzoeken zijn ingediend. In de inleidende fase voor de Wiv merkte de Kiesraad op basis van een aselecte steekproef 17.162 verzoeken als geldig aan. Vervolgens merkte de Kiesraad in de definitieve fase 384.126 verzoeken voor het houden van een referendum over de Wiv als geldig aan. Op basis daarvan besloot de Kiesraad dat er een referendum zou worden georganiseerd over de Wiv.
