Hoge Raad handhaaft veroordeling Van Rey voor fraude volmacht-stempassen
De Hoge Raad heeft op 9 juli het eerdere oordeel van het Gerechtshof bevestigd dat dhr. Van Rey, (ex)wethouder van de gemeente Roermond, zich schuldig heeft gemaakt aan stempasfraude. Ook zijn veroordeling vanwege schending van een ambtsgeheim is gehandhaafd. Van Rey blijft daarmee veroordeeld tot één jaar voorwaardelijke gevangenisstraf. Ook mag hij twee jaar lang geen bestuursfunctie uitoefenen.
De Hoge Raad acht het bewezen verklaard dat Van Rey, als stemcoördinator van de VVD, kiezers heeft benaderd om het volmachtonderdeel van de stempassen in te vullen, op het onderdeel van de adresgegevens van de gevolmachtigde na. De stempassen konden vervolgens onder leden van de VVD en familieleden van Van Rey worden verspreid, die daarmee op de dag van stemming zouden kunnen stemmen, gelijktijdig met hun eigen stempas.
Ronselen stemmen
De Hoge Raad acht de vraag of er daadwerkelijk gestemd is met de onrechtmatig verkregen volmachten niet relevant voor het aannemen van stempasfraude. De delictsomschrijving van stempasfraude (Kieswet art. Z3) gaat namelijk uit van het ‘oogmerk op’ het wederrechtelijk (laten) gebruiken van stempassen en volmachtbewijzen. De Hoge Raad volgt de overweging van het Hof dat het initiatief tot het verzoek om bij volmacht te stemmen en de keuze van de gemachtigde bij de kiezer behoort te liggen. De overweging dat hier sprake was van het wederrechtelijk ronselen van stemmen is hiermee bevestigd.
Kritiek op systeem volmachtstemmen
De mogelijkheid die het Nederlandse kiesstelsel biedt om bij volmacht te kunnen stemmen, stuit internationaal al geruime tijd op kritiek. Internationale verkiezingswaarnemers wijzen op de kwetsbaarheid van het systeem voor misbruik, ook in het licht van het stemgeheim. Er wordt op het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelatie overigens gewerkt aan de mogelijkheid om te experimenteren met ‘early voting’, dat, indien succesvol, op termijn de volmachtstem zou kunnen vervangen.