Uitspraken beroepszaken kandidaatstelling Tweede Kamerverkiezing 2021
De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft uitspraak gedaan in de beroepszaken tegen de Kiesraad over de geldigheid van de kandidatenlijsten voor de Tweede Kamerverkiezing van 2021. Er zijn veertien beroepen ingesteld. De Afdeling bestuursrechtspraak verklaarde twaalf beroepszaken ongegrond en twee niet ontvankelijk. Daarmee zijn de kandidatenlijsten voor de Tweede Kamerverkiezing op 17 maart ongewijzigd en staan ze nu definitief vast.
Healthy Earth
Healthy Earth stelde beroep in tegen de ongeldigverklaring van de kandidatenlijst door de Kiesraad. De kandidatenlijst werd ongeldig verklaard omdat een verschillend aantal kandidaten vermeld was op de kandidatenlijst en op de instemmings- en ondersteuningsverklaringen. Healthy Earth betoogde dat de Kiesraad fouten heeft gemaakt bij het in ontvangst nemen van de lijst. Dit is door de Kiesraad ter zitting weersproken. De indiener van de lijst is zelf verantwoordelijk voor de ingediende documenten. De Afdeling bestuursrechtspraak constateerde dat de Kiesraad de ingeleverde kandidatenlijst terecht ongeldig verklaarde, en verklaarde het beroep ongegrond.
Vrij en Sociaal Nederland
Op de dag van kandidaatstelling dienden twee kiezers een lijst in met daarboven dezelfde aanduiding. De Kiesraad heeft beide lijsten afzonderlijk beoordeeld en de inleveraars in de gelegenheid gesteld verzuimen te herstellen. Die verzuimen waren niet in alle gevallen hersteld, waardoor uiteindelijk twee lijsten overbleven die voor een bepaald aantal kieskringen ongeldig waren verklaard. Daarbij speelde mee dat bij beide lijsten veel dubbele ondersteuningsverklaringen waren gevoegd. Ook zijn niet alle kandidaten gehandhaafd gebleven. Hiertegen is beroep ingesteld door betrokkenen bij de afzonderlijke lijsten. Vertegenwoordigers van beide lijsten kwamen op tegen het ongeldig verklaren van hun lijst in bepaalde kieskringen en pleitten er ofwel voor om de lijsten samen te voegen ofwel om de andere lijst ongeldig te verklaren. Drie kandidaten kwamen op tegen het feit dat hun kandidatuur gehandhaafd is op de (inmiddels) blanco lijst. Ook kiezers die een ondersteuningsverklaring hebben afgegeven of deze voor de groepering hebben verzameld, gingen bij de Afdeling bestuursrechtspraak in beroep. Zij voerden aan dat zij met hun verklaringen slechts één lijst hadden willen steunen.
De Afdeling bestuursrechtspraak oordeelde dat de Kiesraad niet bevoegd is om lijsten samen te voegen. Ook heeft de Kiesraad terecht een lijst een blanco aanduiding gegeven. Verder stelt de Afdeling bestuursrechtspraak dat kandidaten alleen mogen worden geschrapt op basis van de in de Kieswet opgenomen schrappingsgronden, zoals ook was gedaan. Ook heeft de Kiesraad juist geoordeeld dat er sprake was van dubbele ondersteuningsverklaringen en heeft deze terecht buiten beschouwing gelaten. De Afdeling bestuursrechtspraak verklaarde zes hierover ingestelde beroepszaken ongegrond.
EVERT!
De Kiesraad schrapte de lijst van EVERT! omdat de partij onvoldoende ondersteuningsverklaringen had ingeleverd. EVERT! betoogde dat niet van haar ondersteuners verlangd kon worden voor het tekenen van een ondersteuningsverklaring naar het plaatselijke gemeentehuis te gaan. De partij vond dit in strijd met het coronabeleid. De Afdeling bestuursrechtspraak oordeelt dat EVERT! niet aannemelijk heeft gemaakt dat zij het benodigde aantal ondersteuningsverklaringen hierdoor niet op tijd heeft kunnen verkrijgen, en verklaarde het beroep ongegrond.
Trots op Nederland (TROTS)
De partij stelde beroep in tegen de beslissing van de Kiesraad om de kandidatenlijst in een aantal kieskringen ongeldig te verklaren omdat er onvoldoende ondersteuningsverklaringen waren ingediend en tegen de schrapping van twee kandidaten. Volgens Trots op Nederland was het niet mogelijk om voldoende ondersteuningsverklaringen te verzamelen, door fouten van gemeenten, het ministerie van Binnenlandse Zaken en de Kiesraad. Volgens de Afdeling bestuursrechtspraak heeft Trots op Nederland niet aannemelijk gemaakt dat het verzamelen van die verklaringen ernstig en onaanvaardbaar is bemoeilijkt. Het schrappen van twee kandidaten was verder noodzakelijk omdat de instemmingsverklaringen ontbraken. De Afdeling bestuursrechtspraak verklaarde de beroepszaak ongegrond.
Overige beroepszaken
Een inwoner van Haarlem ging in beroep tegen de kandidatuur van Rutte en Segers. Een inwoner van Vorden maakte bezwaar tegen meerdere aspecten van de verkiezingen en de lijsten die geldig waren verklaard omdat onduidelijk is waar nieuwe partijen voor staan. De Afdeling bestuursrechtspraak verklaarde alle drie deze beroepszaken beroepszaken ongegrond.