Advies over de wijziging van de Wet Publieke Gezondheid en de Kieswet vanwege de structurele grondslag voor het treffen van gezondheidsmaatregelen bij verkiezingen
De Kiesraad adviseert op de hoofdlijnen van het wetsvoorstel over de aanpassing van de Wet publieke gezondheid en de Kieswet. Het wetsvoorstel van de minister van VWS creëert een structurele grondslag voor het treffen van gezondheidsmaatregelen bij verkiezingen. De Kiesraad adviseert het voorstel op een aantal punten aan te passen.
Maatregelen die genomen worden om de publieke gezondheid te beschermen moeten zo min mogelijk een belemmering vormen op de dag van stemming. Tegelijkertijd moeten kiezers in het geval van een pandemie veilig aan de stemming kunnen deelnemen.
De raad vraagt in het bijzonder aandacht voor het vormgeven van de handhaving op de naleving van gezondheidsmaatregelen in het verkiezingsproces. Zo vindt de raad het niet proportioneel om kiezers die de hygiënevoorschriften niet naleven, maar de orde niet verstoren niet toe te laten bij de stemming. Er kan niet al een wettelijke grondslag zijn om kiezers te weigeren in het stemlokaal zonder dat er een uitwerking is van de gezondheidsmaatregelen die daar gelden.
Het wetsvoorstel regelt ook dat zorgverleners en mantelzorgers geen afstand hoeven te houden in het stemlokaal. De raad adviseert om daar ook mensen aan toe te voegen die lichamelijk handicapten helpen in het stemhokje. Ook wordt aandacht gevraagd voor het vestigen van een stemlokaal in een gebouw dat niet openbaar is. Stemlokalen moeten altijd voor iedereen toegankelijk zijn.
Omdat het wetsvoorstel niet in detail regelt wat er moet gebeuren bij een onvoorziene gezondheidscrisis zullen er op dat moment aanvullende stappen nodig zijn. Er zal dan overwogen moeten worden of er ingrijpende maatregelen nodig zijn. Voor minder ingrijpende oplossingen vindt de raad het verstandig om nu al een oplossing in de Kieswet op te nemen. Daar kan worden geregeld dat wettelijke bepalingen over de dag van stemming straks aansluiten bij eventuele gezondheidsmaatregelen. Bijvoorbeeld waar het gaat om onderling contact tussen kiezers en stembureauleden bij het uitwisselen van de stempas en het identiteitsbewijs.