Vandaag PS/WS verkiezingen: toelichting verkiezingsproces
Het verkiezingsproces in Nederland is tot in detail geregeld in de Kieswet. De 342 gemeenten in ons land zijn verantwoordelijk voor de organisatie van verkiezingen. Vandaag doen zij dat voor de verkiezing van Provinciale Staten en de besturen van de Waterschappen.
Nieuw in de wetgeving is dat gemeenten in een vroeg stadium - als daar aanleiding toe is - controles kunnen doen en correcties kunnen uitvoeren. Vroeger bood de wet deze mogelijkheid niet. Als er bijvoorbeeld optelfouten zijn gemaakt of verschillen worden gevonden in het aantal stempassen en het aantal ingeleverde stembiljetten bij stembureaus of andere opvallende zaken worden geconstateerd kan onderzoek worden gedaan om een verklaring daarvoor te vinden en kan indien nodig opnieuw geteld worden. Dit gebeurt vanuit het principe dat elke stem telt.
De software die de Kiesraad ter beschikking heeft gesteld aan gemeenten ondersteunt de gemeenten en bij het tel- en rekenwerk. Deze software is uitgebreid getest en voldoet aan de in de wet gestelde veiligheidseisen. Gemeenten controleren achteraf of alles goed gefunctioneerd heeft.
Uiteindelijk kan bij twijfel altijd worden teruggevallen op de ingeleverde stembiljetten die nog een tijdje na de vaststelling van de uitslag veilig worden bewaard. Het papieren proces is bepalend voor de uitslag.
Alle stappen die na het sluiten van de stembureaus worden gezet zijn openbaar en voor iedereen controleerbaar tot en met het vaststellen van de uitslag door de centrale stembureaus bij de 12 provincies en 21 waterschappen.
De Kiesraad is vandaag geen centraal stembureau, dat is de Kiesraad alleen bij landelijke verkiezingen. De Kiesraad heeft de gemeenten voor vandaag advies en instructies gegeven over de manier waarop zij de nieuwe wetgeving en de controles het beste kunnen uitvoeren en hoe ze de software moeten gebruiken.
Dit alles moet er aan bijdragen dat het vertrouwen in het verkiezingsproces groot kan blijven.