Kiesraad adviseert vanaf 2024 formulieren uitslagvaststelling te vereenvoudigen
De Kiesraad adviseert om de formulieren die worden gebruikt door de stembureaus in de fase van uitslagvaststelling te vereenvoudigen. Stembureauleden vullen op deze formulieren o.a. het aantal ingeleverde stempassen, de getelde stemmen en eventuele bezwaren in. Het streven is een deel van de voorgestelde wijzigingen voor de Europese Parlementsverkiezingen van 2024 door te voeren.
Voor het vaststellen van de verkiezingsuitslag worden verschillende formulieren (‘modellen’) gebruikt: processen-verbaal en corrigenda. Ieder stembureau stelt een proces-verbaal op. Met het proces-verbaal legt het stembureau verantwoording af over het verloop van de stemming en over de telling van de stemmen. Wanneer er na hertelling een correctie in het proces-verbaal moet plaatsvinden, wordt dit opgenomen in een corrigendum. De aantallen in het corrigendum vervangen de aantallen zoals deze eerder in het proces-verbaal zijn opgenomen.
Begrijpelijkheid van de processen-verbaal en corrigenda versterkt de uitvoerbaarheid, betrouwbaarheid en transparantie van de verkiezingen. Heldere formulieren zijn eenvoudiger in te vullen door de leden van stembureaus, gemeentelijk stembureaus en hoofstembureaus. Dat vermindert de kans op invulfouten. Bovendien bieden begrijpelijke documenten kiezers meer inzicht in het verloop van het verkiezingsproces.
Opvolging evaluatiepunt
Uit de evaluatie van de provinciale staten- en waterschapsverkiezingen van maart 2023 kwam naar voren dat de bestaande processen-verbaal en corrigenda onoverzichtelijk zijn. De Kiesraad adviseert om daar verandering in te brengen. Gezien de korte voorbereidingstijd konden deze wijzigingen niet meer voor de voor de tussentijdse Tweede Kamerverkiezing worden gerealiseerd. De Kiesraad doet 95 voorstellen om de documenten te verhelderen vóór de Europees Parlementsverkiezingen van 2024. Verder geeft de Kiesraad negen fundamentele herzieningen in overweging voor de verkiezingen daarna. Deze wijzigingen zijn niet op korte termijn haalbaar, omdat daar mogelijk eerst wetswijzigingen en/of doorontwikkeling van de verkiezingssoftware voor nodig zijn. De Kiesraad zal de fundamentele herzieningen in 2024 uitwerken in een aanvullend advies. Op deze manier blijft de Kiesraad werken aan verbetering van de modellen.