Kiesraad adviseert positief over experiment met kleinere stembiljetten
Iedereen heeft het weer gemerkt bij de verkiezing voor de Tweede Kamer: de huidige stembiljetten zijn erg groot. De vraag naar een nieuw en kleiner stembiljet wordt steeds sterker, zowel onder gemeenten en stembureauleden als onder kiezers. De omvang van het huidige stembiljet maakt het lastig hanteerbaar en bemoeilijkt het tellen van de stemmen.
Daarom wordt er gewerkt aan een nieuw, kleiner stembiljet. In het parlement is de Tijdelijke experimentenwet nieuwe stembiljetten aangenomen. De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties bereidt nu de uitwerking voor met een Tijdelijke experimentenregeling nieuwe stembiljetten, en heeft hierover advies gevraagd aan de Kiesraad. De Kiesraad is blij met deze concrete stap naar een kleiner stembiljet en heeft hierover positief geadviseerd.
De raad spreekt de hoop uit dat het experiment positief verloopt en dat daarmee snel vervolgstappen kunnen worden gezet, ook wat betreft de mogelijkheden voor elektronisch tellen van de kleinere stembiljetten. Ook de VNG en NVVB hebben recent opgeroepen tot versnelde opschaling.
A3-formaat
Het stembiljet waarmee gaat worden geëxperimenteerd krijgt een A3-formaat. Op de bovenste helft staan de namen en logo’s van de partijen, op de onderste helft staan alleen de nummers van de kandidaten. Een kiezer maakt eerst het vakje voor een partij rood en vervolgens het vakje voor het nummer van een kandidaat. De namen van de kandidaten staan in een apart overzicht dat in het stemhokje ligt en van tevoren wordt toegestuurd aan alle kiezers. Dit is een andere manier van stemmen, vandaar dat hiermee eerst zorgvuldig wordt geëxperimenteerd. Bij de eerstvolgende verkiezing, voor het Europees Parlement op 6 juni 2024, wordt geëxperimenteerd in vier à vijf gemeenten.
Snel opschalen
De Kiesraad vindt het begrijpelijk dat zorgvuldig wordt geëxperimenteerd en geëvalueerd, maar vindt het ook van groot belang dat de invoering van een nieuw, kleiner stembiljet voortvarend wordt voortgezet. De Kiesraad pleit er daarom voor om na het beperkte experiment bij de verkiezing van het Europees Parlement, snel een experiment op grotere schaal te doen bij de daarna volgende gemeenteraadsverkiezingen van 2026.