Europees Parlementsverkiezing verliep voorspoedig, aandacht voor uitvoerbaarheid blijft nodig
De Europees Parlementsverkiezing 2024 is voorspoedig verlopen, met een betrouwbare uitslag als resultaat. De uitvoering van de nieuwe procedure vaststelling verkiezingsuitslagen (NPVV) gaat steeds beter, door de opgedane ervaringen bij de verkiezingen in 2023 en door verbeteringen die zijn doorgevoerd na de evaluaties van deze verkiezingen. De uitvoeringslasten blijven echter groot en er blijft dan ook aandacht nodig voor de uitvoerbaarheid van de verkiezingen. Dat concludeert de Kiesraad in haar evaluatie van de Europees Parlementsverkiezing 2024.
De positieve ervaringen bij de Europees Parlementsverkiezing zijn geen garantie voor volgende verkiezingen. De organisatie van een Europees Parlementsverkiezing is qua omvang wezenlijk anders dan andere verkiezingen. Door de relatief lage opkomst wordt in het hele proces minder druk ervaren.
Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2026 vervullen gemeenten voor het eerst sinds de invoering van de NPVV zelf de rol van centraal stembureau. De Kiesraad wil hen zo goed mogelijk ondersteunen bij de voorbereiding hiervan.
Verbeteringen
Na iedere verkiezing voert de Kiesraad een evaluatie uit. Na de evaluaties van de provinciale staten- en waterschapsverkiezingen en de Tweede Kamerverkiezing in 2023 is de procedure voor de uitslagvaststelling verbeterd, het instructiemateriaal is aangepast en zijn er meer informatiesessies georganiseerd. De volgende stap is om de model-formulieren te vereenvoudigen en het juiste gebruik ervan te stimuleren. Ook ziet de Kiesraad mogelijkheden tot vereenvoudiging en het voorkomen en herstellen van fouten, vooral in de kandidaatstellingsprocedure. Tot slot wil de Kiesraad kijken hoe het proces beter kan om telverschillen en telfouten te verminderen. Een goede telmethode kan een serieus verschil maken.
Evaluatie NPVV
De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties heeft toegezegd de NPVV te evalueren. De Kiesraad gaat ervan uit dat deze evaluatie snel start. De Kiesraad is graag betrokken bij deze evaluatie en is benieuwd naar de uitkomsten.