Zetelverdeling over partijen

De Kiesraad verdeelt de zetels en restzetels over de partijen aan de hand van de hoeveelheid daarop uitgebrachte stemmen. Daarvoor berekent de Kiesraad eerst de kiesdeler door het totale aantal uitgebrachte geldige stemmen te delen door het aantal Eerste Kamerzetels. Het aantal 'volle' zetels dat direct aan een partij wordt toegekend, is gelijk aan het aantal keren dat de kiesdeler is gehaald.

Voor de Eerste Kamerverkiezing wordt de kiesdeler vastgesteld door het totaal van de stemcijfers (aantal uitgebrachte stemmen x stemwaarde per provincie/kiescollege) te delen door het aantal te verdelen zetels.

Na de eerste toedeling van de zetels aan de partijen blijven altijd nog zetels over. Die worden restzetels genoemd. Deze restzetels worden verdeeld volgens het systeem van de grootste gemiddelden. Bij de Eerste Kamerverkiezing kunnen alle deelnemende partijen meedingen naar een restzetel, ook als ze niet eerst een volle zetel behaald hebben.

Zie Kieswet art. Ya 30 en U 9.

Restzetelverdeling

1.    Eerst wordt berekend hoeveel stemmen per zetel op een bepaalde partij zouden zijn uitgebracht, als die partij één zetel extra zou krijgen. De op de partij uitgebrachte stemmen worden dus gedeeld door het aantal behaalde 'volle' zetels + 1.

2.    De uitkomsten van deze berekening zijn de gemiddelden; zij worden naar grootte gerangschikt.

3.    De eerste restzetel gaat naar de partij met het grootste gemiddelde. Voor deze partij wordt opnieuw berekend wat het gemiddelde is, uitgaande van het aantal volle zetels, de toegewezen restzetels en één extra zetel.

4.    Als er nog een restzetel te verdelen is, wordt deze toegewezen aan de partij met nu het grootste gemiddelde.

5.    Het centraal stembureau herhaalt zo nodig deze procedure, totdat alle restzetels verdeeld zijn.

Als partijen dezelfde hoeveelheid stemmen behalen en er niet voldoende restzetels zijn voor eventuele toekenning daarvan aan deze partijen, wordt geloot welke partij de restzetel krijgt.

Zie Kieswet art. U 14.

Bijzondere situatie: lijstuitputting

Heeft een partij niet voldoende kandidaten beschikbaar om de haar toegewezen zetels te bezetten, dan gaan deze 'overtollige' zetels over op andere partijen.

Zie Kieswet art. U 10.