Volmacht

Een kiezer die buiten Nederland woont, kan een verzoek om bij volmacht te stemmen indienen bij zijn registratieverzoek als kiezer. Zie Kieswet art. L 9.

Onderhandse volmacht

Om een machtiging te geven, gebruikt een kiezer het gedeelte van de stempas dat daarvoor is bestemd op de achterzijde. Dit heet een onderhandse volmacht. De kiezer moet de gegevens invullen en hij en de gemachtigde moeten beiden tekenen.

Een onderhandse volmacht kan alleen worden gegeven aan een kiezer die in dezelfde gemeente woont. Kiezers kunnen geen volmacht verlenen in een stemlokaal. De persoon die wordt gemachtigd, kan de volmachtstem alleen tegelijkertijd met zijn eigen stem uitbrengen.

Bij het stemmen moet de gemachtigde een identiteitsbewijs of een kopie daarvan tonen van de volmachtgever. De gemachtigde kan het identiteitsbewijs van de volmachtgever ook via smartphone of tablet tonen. Het identiteitsbewijs mag op de dag van de stemming maximaal vijf jaar verlopen zijn.

De Rijksoverheid probeert misbruik met kopieën van identiteitsbewijzen tegen te gaan. Mensen die een kopie van hun ID-bewijs maken, wordt geadviseerd het volgende op de kopie te schrijven:

• dat het een kopie is;
• voor wie of welk product de kopie bedoeld is;
• de datum waarop degene de kopie afgeeft;
• de kiezer streept zijn/haar burgerservicenummer door in het document, ook in de strook nummers onderaan het identiteitsbewijs.

Zie Artikel L 5 Kieswet en Artikel L 14 Kieswet

Intrekken onderhandse volmacht

Een volmachtgever die uiteindelijk toch zelf wil/kan stemmen, kan de onderhandse volmacht intrekken. In dat geval moet hij zijn tot volmacht omgezette stempas terugvragen bij de gemachtigde. Met deze stempas kan hij dan zelf gaan stemmen. Zie Kieswet art. L 5.

Schriftelijke volmacht

Om een schriftelijke volmacht aan te vragen, stuurt de kiezer een verzoekschrift naar de burgemeester van de gemeente waar hij op de dag van kandidaatstelling geregistreerd staat. Dit verzoekschrift moet uiterlijk vijf dagen voor de verkiezing door de burgemeester zijn ontvangen. Hiervoor is een formulier beschikbaar bij de gemeente (formulier L 8).

De kiezer en degene die hij machtigt vullen allebei een deel van dit formulier in. De gemachtigde hoeft, anders dan bij een onderhandse volmacht, niet in dezelfde gemeente geregistreerd te staan. De gemachtigde ontvangt bij inwilliging van het verzoek een volmachtbewijs waarmee hij namens de andere kiezer kan stemmen. De persoon die wordt gemachtigd, kan de volmachtstem alleen tegelijkertijd met zijn eigen stem uitbrengen.

Zie Artikel J 7a Kieswet, Artikel L 5 Kieswet, Artikel L 6 Kieswet, Artikel L 7 Kieswet, Artikel L 8 

Intrekken schriftelijke volmacht

Het is niet mogelijk om een schriftelijke volmacht in te trekken. Als een volmacht schriftelijk is aangevraagd, wordt de stempas van de volmachtgever namelijk ongeldig verklaard.

Het volgnummer van zijn stempas komt vervolgens in het register van ongeldige stempassen te staan. Hierdoor is het niet langer mogelijk dat de volmachtgever zijn stem nog uitbrengt of dat een vervangende stempas wordt verstrekt.

Maximaal 2 volmachten

De gemachtigde persoon mag maximaal 2 volmachten aannemen. Hij kan de volmachtstem alleen tegelijkertijd met zijn eigen stem uitbrengen. De gemachtigde overhandigt het volmachtbewijs aan de stembureauleden, die vervolgens zijn identiteit en papieren controleert.

Zie Artikel L 3 Kieswet en Artikel L 4 Kieswet

Ronselen

Het initiatief tot het verlenen van een volmacht ligt bij de kiezer, en niet bij zijn gemachtigde. Het is verboden om volmachtstemmen te ronselen. Iemand mag ook niet een kiezer omkopen met een gift of belofte of de kiezer op een andere manier dwingen een volmacht af te geven.

Zie Kieswet art. Z 4 en Kieswet art. Z 8 

Gevangenis of inrichting

Kiezers die in een inrichting of gevangenis verblijven, stemmen in beginsel op de dag van stemming bij volmacht. Gedetineerden kunnen in persoon aan de stemming deelnemen, als zij op de dag van stemming periodiek verlof hebben of een zodanige feitelijke bewegingsvrijheid genieten dat zij in persoon kunnen stemmen.

Zie Kieswet art. B 6