Registreren naam partij
Partijen kunnen hun naam (‘aanduiding’) laten registeren bij het gemeentelijk centraal stembureau. De naam van de partij komt dan bovenaan de kandidatenlijst te staan, en op het stembiljet. Partijen die hun naam willen registreren moeten een vereniging zijn met volledige rechtsbevoegdheid. Van de vereniging moeten de statuten zijn vastgelegd in een notariële akte.
Documenten
Partijen kunnen voor de Tweede Kamerverkiezing een naam registreren met een registratieformulier.
Bij het registratieverzoek moeten worden gevoegd:
- de statuten (vastgelegd in een notariële akte);
- een bewijs van betaling van de waarborgsom;
- een verklaring van de partij, waarin zij een gemachtigde en plaatsvervangende gemachtigde aanwijst. Deze gemachtigden mogen de inleveraars van kandidatenlijsten machtigen om de naam van de politieke partij boven de kandidatenlijst te plaatsen.
Zie Kieswet art. G 3.
Indienen registratieverzoek
Het registratieverzoek moet worden ingediend door het hiertoe bevoegde bestuur. Het centraal stembureau controleert dit zelf bij de Kamer van Koophandel.
Waarborgsom
Partijen moeten een waarborgsom betalen aan het gemeentelijk centraal stembureau. De waarborgsom is € 112,50. De partij krijgt deze waarborgsom terug als ze bij de gemeenteraadsverkiezingen een geldige kandidatenlijst inlevert.
Zie Kiesbesluit art. G 1.
Gebruik van de aanduiding
Als een partij een verzoek doet om een partijnaam te registreren dan moeten ze twee personen (gemachtigden) doorgeven die kunnen bepalen boven welke lijsten de partijnaam gebruikt mag worden. Op de dag van kandidaatstelling leveren partijen hun kandidatenlijsten in bij het centraal stembureau. De inleveraars moeten dan toestemming hebben van één van deze twee personen (gemachtigden) om de naam boven de lijst te zetten.
Doorwerking
Soms hebben partijen al een partijnaam (‘aanduiding’) geregistreerd voor de Tweede Kamerverkiezing of voor de verkiezingen van de provinciale staten. Deze partijnamen zijn meestal óók te gebruiken bij de gemeenteraadsverkiezing. Dit heet doorwerking. Aparte registratie in de gemeenten is dan niet meer nodig.
Zie het register met geregistreerde aanduidingen voor de Tweede Kamerverkiezingen.
Zie Kieswet art. G 4.
Soms willen plaatselijke afdelingen van landelijke partijen de plaatsnaam toevoegen aan de naam die al is geregistreerd voor de Tweede Kamerverkiezingen. In dat geval moet een plaatselijke afdeling de naam wél apart laten registreren. Ook moet de landelijke partij dan toestemming geven om de aangepaste naam lokaal te gebruiken. De landelijke partijen kunnen dat doen door een verklaring van geen bezwaar af te geven.
Schrappen aanduidingen
Het gemeentelijk centraal stembureau kijkt na de gemeenteraadsverkiezingen welke partijnamen zij moeten schrappen uit het register van aanduidingen.
Een aanduiding wordt geschrapt uit het register als:
- de partij is opgeheven
- de partij dat heeft gevraagd
- de partij als vereniging door de rechter is verboden en is ontbonden
- de politieke partij bij de laatste gemeenteraadsverkiezing geen geldige kandidatenlijst heeft ingeleverd
Het centraal stembureau maakt de schrappingen openbaar. Zie Kieswet art. G 3.
Registratie niet verplicht
Registratie van een aanduiding is niet verplicht. Een politieke partij kan ook met een zogenoemde blanco lijst deelnemen aan de verkiezing. In dat geval staat er bij die partij alleen een nummer bovenaan de kandidatenlijst en op het stembiljet.