Kiesdrempel, kiesdeler en voorkeurdrempel
Nederland kent formeel geen kiesdrempel. Als politieke partijen minimaal een vastgesteld percentage van de stemmen moeten halen om een zetel te bemachtigen, dan spreekt men van een kiesdrempel. Wel kennen wij de zogenoemde kiesdeler. De kiesdeler is het aantal stemmen dat nodig is om één zetel te behalen. De voorkeurdrempel is het aantal stemmen op een kandidaat dat nodig is om met voorrang te kunnen worden gekozen.
Kiesdeler
De kiesdeler is het totaal aantal geldige stemmen dat is uitgebracht, gedeeld door het aantal te verdelen zetels. Dat is het aantal stemmen dat een partij moet behalen om in aanmerking te komen voor één zetel.
Een voorbeeld. Bij de Tweede Kamerverkiezing in 2021 werden 10.422.852 geldige stemmen uitgebracht. De kiesdeler was 10.422.852 : 150 zetels = 69.485.
Groepskiesdeler
Als een partij in verschillende kieskringen verschillende kandidatenlijsten heeft ingediend, wordt gewerkt met een groepskiesdeler: de kiesdeler die geldt voor de verdeling van de zetels over de verschillende kandidatenlijsten van deze partij. Deze wordt berekend door het totale aantal op de lijstengroep uitgebrachte stemmen te delen door het aantal zetels dat aan de partij is toegekend.
Voorkeurdrempel
Na de verdeling van zetels over de partijen, stelt het centraal stembureau (in dit geval de Kiesraad) vast welke kandidaten zijn gekozen. Zetels worden in eerste instantie toegekend aan kandidaten die met voldoende voorkeurstemmen zijn gekozen. In dat geval moet de kandidaat wel de voorkeurdrempel hebben gehaald. De voorkeurdrempel voor de Tweede Kamerverkiezing is 25% van de kiesdeler