Oprichten politieke partij

Partijnaam

Als een politieke partij onder een bepaalde naam deel wil nemen aan de Tweede Kamerverkiezing, moet de partij die naam laten registreren. Alleen partijen die een vereniging met volledige rechtsbevoegdheid zijn, kunnen een naam laten registreren. Dit betekent dat de statuten van de vereniging zijn vastgelegd in een notariële akte. De geregistreerde partijnaam komt bovenaan de kandidatenlijst te staan, en op het stembiljet voor de Tweede Kamerverkiezing. Een politieke partij kan er ook voor kiezen om de naam niet te registreren. De naam staat dan niet bovenaan het stembiljet. Daar staat dan alleen een nummer.

Waarborgsom

Partijen die voor het eerst meedoen aan Tweede Kamerverkiezing, moeten uiterlijk op de veertiende dag voor de dag van kandidaatstelling een waarborgsom betalen. Ook partijen die bij de vorige verkiezing geen zetel hebben behaald moeten een waarborgsom betalen. Op de dag van kandidaatstelling leveren politieke partijen hun kandidatenlijsten en andere stukken in bij het centraal stembureau.

Ondersteuningsverklaringen

Een partij die voor het eerst mee wil doen aan Tweede Kamerverkiezing heeft minimaal dertig ondersteuningsverklaringen per kieskring nodig. Met uitzondering van kieskring Bonaire daar zijn 10 ondersteuningsverklaringen nodig. Dat geldt ook voor partijen die geen naam hebben geregistreerd en voor partijen die bij de vorige verkiezingen geen zetel hebben gehaald. 

Verbieden politieke partij

Het staat burgers vrij om een politieke partij op te richten. Dit recht is gebaseerd op de grondwettelijke vrijheid van vereniging.

Nederland kent geen preventief toezicht op politieke partijen. Alleen de rechter kan, op verzoek van het Openbaar Ministerie, bepalen of een vereniging verboden moet worden. Volgens het Burgerlijk Wetboek kan de rechter een rechtspersoon ontbinden waarvan de werkzaamheid of het doel in strijd is met de openbare orde.