Q&A Hoe wordt bij een herindelingsverkiezing bepaald welk nummer een partij krijgt op het stembiljet?

De nummering van de kandidatenlijsten gaat wat anders dan bij gewone gemeenteraadsverkiezingen. Eerst worden bij herindelingsverkiezingen de lijsten van de partijen genummerd die al in de raad van de organiserende gemeente zitten. Dit nummeren gebeurt in volgorde van het aantal stemmen dat die partijen bij de laatste gemeenteraadsverkiezingen hebben gehaald. Hoe hoger het aantal stemmen, hoe hoger een partij op de lijst komt te staan. Daarna worden lijsten genummerd van partijen die nog niet in de raad van de organiserende gemeente zitten. Dit gebeurt door loting. Zie Wet algemene regels herindeling art. 55.

Nummering van samengevoegde lijsten

Soms leveren twee of meer partijen samen een kandidatenlijst in. Er is dan sprake van een  (nieuwe) samenvoeging van namen (‘aanduidingen’). Hebben de samengevoegde lijsten bij de vorige gemeenteraadsverkiezing in de organiserende gemeente samen één of meer zetels gehaald? Dan heeft dat invloed op de lijstnummering. De stemaantallen van die partijen worden dan opgeteld. Dit heet ‘voorkeursnummering’.

Stemaantallen worden niet opgeteld als de lijst van een partij uit de raad van de organiserende gemeente met een partij wordt samengevoegd met een lijst van een partij uit een andere fusiegemeente. Voor de lijstnummering wordt dan alleen het aantal stemmen van de partij geteld dat de partij in de organiserende gemeente heeft gehaald.

Nieuwe oprichtingsakte

Als een partij die samengaat met een of meerdere partijen uit de andere ‘fusiegemeenten’ een nieuwe oprichtingsakte laat opmaken, dan is er formeel sprake van een nieuwe partij. Deze nieuwe partij komt dan niet in aanmerking voor de voorkeursnummering. Worden alleen de statuten gewijzigd, dan is er formeel geen sprake van een nieuwe partij. In dat geval komt de partij wel in aanmerking voor de voorkeursnummering. Dit geldt ook wanneer alleen de aanduiding wordt aangepast. Zie Kieswet art. I 14 en de Wet algemene regels herindeling artikel 55.