Beoordeling kandidatenlijsten

Niet-openbare zitting: onderzoek ingeleverde kandidatenlijsten

Het onderzoek naar de kandidatenlijsten gebeurt in een niet-openbare zitting van het centraal stembureau op de dag na de dag van kandidaatstelling. Zie Kieswet art. I 1. Het centraal stembureau legt de kandidatenlijsten en ondersteuningsverklaringen direct na het onderzoek van de lijsten ter inzage, samen met het proces-verbaal van de zitting. Zie Kieswet art. I 3 en Kieswet art. I 18.

Verzuimen

Als er bij beoordeling van de lijsten verzuimen blijken - er ontbreken bijvoorbeeld stukken -  dan stelt het centraal stembureau de inleveraar van de lijst hiervan op de hoogte. Hij of zij kan dan binnen 2 dagen de verzuimen herstellen door de ontbrekende of onvolledige stukken aan te vullen bij het centraal stembureau. Zie Kieswet art. I 2.

Openbare zitting: geldigheid kandidatenlijsten

Drie dagen na de niet-openbare zitting beslist het centraal stembureau in een openbare zitting over de geldigheid van de lijsten, de daarop voorkomende kandidaten, en de aanduidingen. Zie Kieswet art. I 4. Ook nummert het centraal stembureau in deze zitting de kandidatenlijsten. Zie Kieswet art. I 12. Het proces-verbaal (papieren verslag) van deze openbare zitting wordt online gepubliceerd. Ook wordt het proces-verbaal ter inzage gelegd bij het centraal stembureau. Zie Kieswet art. I 18.

Gebruik van OSV2020

Centraal stembureaus kunnen voor het inlezen, onderzoeken en vaststellen van kandidatenlijsten gebruikmaken van Ondersteunende Software Verkiezingen (OSV2020). Ook faciliteert OSV2020 het aanmaken van verzuimbrieven aan politieke partijen en de vereiste processen-verbaal voor beoordeling en vaststelling van kandidatenlijsten.

Beroep bij de Raad van State

Tegen de beslissingen over de geldigheid van de kandidatenlijsten kan elke belanghebbende en kiezer binnen 4 dagen beroep instellen bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. Zie Kieswet art. I 7. Er is geen beroep mogelijk tegen de beslissing van het centraal stembureau over de nummering van de kandidatenlijsten. Zie Algemene wet bestuursrecht art. 8:4. Nadat de lijsten onherroepelijk zijn vastgesteld, worden ze openbaar gemaakt. Zie Kieswet art. I 17.

Vernietiging kandidatenlijsten en ondersteuningsverklaringen

Het centraal stembureau vernietigt de ingeleverde kandidatenlijsten en de daarbij horende stukken, met uitzondering van de instemmingsverklaringen, na de vaststelling van de uitslag. Van de vernietiging wordt proces-verbaal opgemaakt. Zie Kieswet art. I 19.

Verbieden politieke partij

Het staat burgers vrij om een politieke partij op te richten. Dit recht is gebaseerd op de grondwettelijke vrijheid van vereniging. Nederland kent geen preventief toezicht op politieke partijen. Alleen de rechter kan, op verzoek van het Openbaar Ministerie, bepalen of een vereniging verboden moet worden. Volgens het Burgerlijk Wetboek kan de rechter een rechtspersoon ontbinden waarvan de werkzaamheid of het doel in strijd is met de openbare orde.