Zetelverdeling over partijen

In grote gemeenten met 19 of meer raadszetels worden restzetels verdeeld volgens het 'systeem van de grootste gemiddelden'. Dat gaat als volgt:

1. Het centraal stembureau telt (fictief) de te verdelen restzetel op bij het aantal volle zetels dat een partij heeft gehaald. Door dat aantal zetels plus één deelt het centraal stembureau per partij de stemmen die op die partij zijn uitgebracht. Dat is het gemiddelde aantal stemmen dat de lijst per zetel zou behalen als het de restzetel toegewezen zou krijgen.
2. De eerste restzetel gaat naar de partij met het grootste gemiddelde.
3. Het centraal stembureau berekent voor de partij die de eerste restzetel krijgt opnieuw het gemiddelde. Nu op basis van het aantal volle zetels met de restzetel en (fictief) de tweede restzetel. Dat is nu het nieuwe gemiddelde van deze partij.
4. Als er nog een restzetel te verdelen is, gaat die naar  de partij die nu het hoogste gemiddelde stemmen heeft.
5. Het centraal stembureau herhaalt zo nodig deze procedure, totdat alle restzetels verdeeld zijn.

In kleine gemeenten met minder dan 19 raadszetels worden restzetels verdeeld volgens het 'systeem van de grootste overschotten'. dat gaat als volgt:

1. Het centraal berekent hoeveel stemmen een partij overhoudt na de eerdere toekenning van de ‘volle zetels’. Dat is het ‘overschot’ aan stemmen voor die partij.
2. Het centraal verdeelt de restzetels, in volgorde van de grootste overschotten. Elke partij kan maar één restzetel krijgen. Alleen partijen die ten minste 75% van de kiesdeler hebben behaald kunnen een restzetel krijgen.
3. als er daarna nog restzetels over zijn, verdeelt het centraal stembureau die volgens het systeem van de grootste gemiddelden. Ook bij deze verdeling mag iedere partij maar één restzetel krijgen

Als partijen precies evenveel stemmen behalen en er niet voldoende restzetels zijn voor die partijen, dan wordt geloot welke partij de restzetel krijgt. Zie Kieswet P 14.