Tussentijdse benoemingen
Kandidaten voor de gemeenteraad worden gekozen voor een periode van 4 jaar. Het kan echter voorkomen dat iemand eerder wil stoppen. Er ontstaat dan een tussentijdse vacature.
Benoeming
Als er een tussentijdse vacature ontstaat, benoemt het centraal stembureau een ander gemeenteraadslid. De voorzitter benoemt de kandidaat die het hoogst staat op de lijst van de partij van het vertrekkende gemeenteraadslid. Hierbij geldt de lijstvolgorde zoals die na de verkiezing is vastgesteld. Daarbij is rekening gehouden met voorkeurstemmen. Het centraal stembureau slaat de kandidaten op de lijst over die al hebben gemeld dat ze niet benoemd te willen worden.
Zie Kieswet art. W 1.
Zie Kieswet art. W 2.
Lijstuitputting
Als er bij een tussentijdse vacature niemand meer van de lijst kan worden benoemd, is de lijst uitgeput en blijft de zetel onbezet. De zetel gaat in dat geval dus niet naar een andere partij. Bij kleine gemeenteraden met een totale omvang van 9 of 11 leden wordt de zetel na lijstuitputting wel toebedeeld aan een andere partij.
Zie Kieswet art. W 4.
Benoeming en toelating
Als een kandidaat is benoemd, heeft hij of zij 28 dagen de tijd om te beslissen of hij of zij de benoeming aanneemt. Gaat het om een tijdelijke vacature wegens zwangerschap of ziekte, dan is de bedenktijd 10 dagen.
Na de benoeming door het centraal stembureau, onderzoekt de gemeenteraad of de kandidaat voldoet aan de vereisten voor het lidmaatschap van de gemeenteraad en als lid kan worden toegelaten. Dat gebeurt in het geloofsbrievenonderzoek. Zie Kieswet art. X 6. Benoeming als lid betekent dus niet altijd dat de kandidaat lid wordt van de gemeenteraad. Het kan zijn dat iemand de benoeming niet aanneemt, of dat hij of zij niet voldoet aan de vereisten van het lidmaatschap. In dat geval wordt een nieuwe kandidaat benoemd.
Leden van de gemeenteraad blijven in functie totdat de gemeenteraad heeft besloten dat een opvolger kan worden toegelaten of het centraal stembureau heeft besloten dat de vacature niet kan worden ingevuld.